HEKSAFLEX ACT- Model elastyczności psychologicznej. 

Czym jest Heksaflex? To 6 kluczowych procesów  stanowiących o naszych życiowych umiejętnościach adaptacyjnych, składających się na umieszczoną w samym centrum elastyczność psychologiczną.      

Co wchodzi w skład tych 6 procesów? 

Akceptacja- to otwieranie się na bolesne uczucia, pragnienia, emocje i robienie im miejsca. 

Defuzja– to oddzielenie się od własnych myśli, zrobienie kroku w tył i przyglądanie się im, zamiast zanurzenia w nie. Twoje myśli nie zasłaniają Ci już świata. 

Kontakt z chwilą obecną– to bycie obecnym, świadome koncentrowanie się na tym, co dzieje się w danym momencie. 

Wartości– to dogłębne rozpoznawanie tego, co ważne. Jak chcesz, by wyglądało Twoje życie? Co tak naprawdę jest dla Ciebie ważne? Jak chcesz postępować? Jak chcesz żyć? 

Ja jako kontekst– to czysta świadomość. To ta część mnie, przygląda się swoim myślom, uczuciom, doznaniom w danej chwili i jest ich świadoma. Myśli, uczucia doznania mogą się zmieniać, Ja Obserwujące jest niezmienne. Ja jako kontekst to przyjmowanie perspektywy. 

Zaangażowane działanie– to działanie zgodne z naszymi wartościami, tak by nasze życie było pełne, a my spełnieni. 

Model elastyczności psychologicznej pokazuje nam, że ból jest naturalną konsekwencją życia, ale ludzie często cierpią także niepotrzebnie, właśnie wtedy, gdy brak elastyczności psychologicznej nie pozwala mi się przystosować do sytuacji zewnętrznych lub wewnętrznych.  

Kiedy człowiek wchodzi w fuzję (skleja się z własnymi myślami), jego zachowanie staje się ograniczone (sztywne), a tym samym traci wpływ nad swoim działaniem. Znika wtedy zdolność do zmiany zachowania, a tym samym człowiek pozostaje w błędnym kole analizowania swoich problemów, zapętlając się jeszcze bardziej. To zaś prowadzi do wspomnianego na początku niepotrzebnego cierpienia i najczęściej skutkuje unikaniem.  

I nagle okazuje się, że unikanie staje się życiowym celem (unikam uczuć, wspomnień, doznań etc.), a życie pełne bogactwa i działania schodzi na ostatni plan. Przykładowo, gdy ktoś nie jest w stanie dopuścić do siebie smutku, lęku, strachu, nie bywa w chwili obecnej, a rozpamiętuje przeszłość, staje się łatwym celem depresji, lęków, zamartwiania się. Gdy traci z horyzontu swe wartości, łatwo może ulec konformizmowi, przypodobaniu się innym, a jego motywacja spada.  

W ACT jest takie powiedzenie: „To rozwiązanie stanowi problem”.  

Jak to rozumieć? 

Przykładowo: Boisz się odrzucenia, a spotkania towarzyskie napawają Cię lękiem. Lęk odbierasz jako nieprzyjemne uczucie i ze wszystkich sił zaczynasz unikać kontaktów z innymi ludźmi. Stopniowo zostajesz bez przyjaciół, żyjesz samotnie, czujesz się przez wszystkich odrzucony (a przecież właśnie tego się boisz!) albo: Nienawidzisz swojej wagi, więc żeby poprawić sobie humor, zajadasz się czekoladą. Przez chwilę czujesz się lepiej, jednak koniec końców czujesz się jeszcze bardziej nieszczęśliwa. 

W obu przykładach próbowano pozbyć się, uniknąć lub uciec od niezbyt przyjemnych uczuć, myśli, emocji. Okazuje się, że rozwiązanie staje się częścią naszego problemu i dość szybko możemy wpaść w błędne koło zachowań, które nam nie służą. 

I właśnie po to, by być jak najbardziej elastycznym (wolnym) warto posiąść umiejętność bycia obecnym w chwili bieżącej, z pełną otwartością na różne przeżycia i działania zgodne z własnymi wartościami. Im większa elastyczność psychologiczna, tym skuteczniejsze reagowanie na problemy i wyzwania dnia codziennego.