ACT-owe wprowadzenie, czyli o relacji słów kilka

Od kilku lat, w Polsce widać bardzo duże zainteresowanie nurtem terapii zwanej ACT. Jest to, bardzo dobrze przebadana i ugruntowana w świecie naukowym forma pomocy psychoterapeutycznej. 

ACT (Terapia Akceptacji i Zaangażowania) to tzw. Trzecia Fala Behawioryzmu. To naprawdę świetna ewolucja terapii poznawczo-behawioralnej i co najważniejsze, jest skrojona na nasze czasy i potrzeby współczesnego człowieka. Człowieka, którego coraz trudniej włożyć w ciasne ramy diagnozy, bo wiele objawów cierpienia nawarstwia się, powiela i krzyżuje.

Dlatego, co istotne – ACT odrzuca diagnozę stricte, stawiając na piedestale człowieka, jego uczucia i wartości. A wszystko to zaczyna się od cierpienia. To nieodłączny element naszego życia i żadne warunki zewnętrzne nie są w stanie zagwarantować nam, że będziemy od niego wolni. I to jest sedno tej terapii. Twoje trudne zachowania nie są patologiczne, wykluczające i stygmatyzujące. To jesteś Ty. Cierpienie jest skutkiem normalnych procesów psychicznych. 

Celem ACT jest pokazanie, jak wieść dobre, pełne i wartościowe życie pomimo cierpienia. Ono nie zniknie, nie jesteśmy w stanie wykorzenić naszych myśli. Możemy za to się do nich odpowiednio ustosunkować. Pomaga nam w tym też teoria Ram Relacyjnych (której zasady i działanie potwierdza 150 naukowych artykułów). Służy do badania ludzkiego poznania i języka.

Kluczowe jest tutaj założenie, że treść myśli oraz ich funkcja ( czyli wpływ na emocje i zachowanie) wyznaczane są przez osobne konteksty, czyli mogą być zmieniane niezależnie od siebie. Problemem jest z reguły funkcja myśli, to znaczy ich wpływ na ludzkie emocje i zachowanie, a nie ich treść. A skoro treść i funkcja wyznaczane są przez odrębne konteksty, terapeutyczna zmiana funkcji myśli nie wymaga zmiany ich treści. 

W terapii poznawczo-behawioralnej terapeuta widzi myśl jako źródło problemu i stara się na nią wpłynąć. W ACT terapeuta zwykle nie próbuje zmienić zawartości myśli, lecz stara się stworzyć kontekst, w którym tracą one swój wpływ na emocje i zachowanie.

Co robimy w trakcie terapii?

Uczymy się psychologicznych umiejętności radzenia sobie z trudnymi myślami i uczuciami, tak by miały na nas jak najmniejszy wpływ. Uczymy się rozpoznawać, co tak naprawdę jest dla nas ważne, istotne, co jest naszymi głównymi wartościami. Co najważniejsze psychoterapeuta dysponuje setkami narzędzi, by Ci w tym pomóc. ACT to terapia doświadczalna- próbowanie, sprawdzanie, robienie. To nabycie elastyczności psychologicznej- zdolności do otwartego myślenia przy jednoczesnej nauce dobrych, sprzyjających nam nawyków. 

W dobie kryzysu społecznego, kulturowego, klimatycznego ludzie szukają wsparcia w odkrywaniu siebie, głębokiej, wspierającej i działającej relacji. Szukają drugiego człowieka. Rozmowy. I dlatego to właśnie ACT, bez dyrektyw i narzucania jest nurtem, który jest szyty na miarę naszych czasów.

                                                                                 Justyna Łukomska -terapeutka ACT